Filosoferende

Maak uw keuze

Populismen
Wachtkamerverhaal
De kul van Kieser
Verliezerspijn versus winnaarspijn
De schouder:visie Ann Cools versus mijn visie

Populismen

Kranten , tijdschriften en literatuur lezende , roept bij mij - zijnde manueel therapeut/ therapeut Humane Bewegingsfunctionaliteit een gevoel op van: waar gaan we naar toe met de vakvisie van het behandelen van klachten van de handelende/ functionerende mens?
Aan de hand van een visie over de van "nature" bewegende mens wil ik pogen een uitgangspunt te schetsen van waar uit de therapie kan - moet volgen; immers indien je een "mechanisme" wilt herstellen- herijken , dan moet je de wezenlijke basiseigenschappen van het systeem kennen.

Verwijzend naar auteurs zoals Buytendijk, Bernstein, Edelman , Van Dieën, Otten en De Graaf- Verberk valt te concluderen, dat natuurlijk bewegen zich kenmerkt door :

Een gerichte zinvolle verrichting, een doelgerichte aan de situatie aangepaste handeling ,een wisselwerking tussen individu en milieu , het gaat niet zozeer om de beweging als zodanig , maar om de ZICH bewegende mens.

Deze karakteristieken zie je in de hedendaagse "hypes " niet terug.
De hypes - [fysio]fitness vooral- hanteren merendeels lichaamsvreemde oefeningen, die weinig of niets te maken hebben met bovengenoemde stelling.
Er wordt oefenstof aangereikt, die niets van doen heeft met de te verrichten handelingen in dagelijks leven of sport.
Dit soort oefeningen zijn m.i. dubieus voor patiënten met bewegingsapparaatklachten[ aanvulling volgt]
Een recent onderzoek van Van Vliet toonde , dat zwemmers niet harder gaan zwemmen na krachttraining, de energie en tijd kan beter besteed worden aan de handeling waar het om gaat t.w. zwemmen !

Preek ik dan een verhaal van inactief worden ?

Natuurlijk niet, daar we spreken van een bewegingsapparaat!
Bekend zijn de voorbeelden , dat bij- gedwongen- inactiviteit middels bedrust alle weefsels aan kwaliteit inboeten.
Sedert het begin van de ruimtevaart is bekend, dat ruimtevaarders na 24 uur extra kalk uitplassen als zijnde een reactie op de gewichtsloosheid.
Ik preek een verhaal, waarbij bewegen zich kan uiten zoals hierboven beschreven.
Dat betekent derhalve bewegen, waarbij het gehele bewegingsapparaat[ mooier is handelingsapparaat] in al zijn functies in interactie is en opgaat in het functioneren.
Dat kan beteken :lekker fietsen, wandelen, zwemmen, badminton, schaatsen en bezig zijn.
Indien U niet gecharmeerd bent van bovengenoemde activiteiten, dan kan de ISMAKOGIE een oefenmethode zijn waar U via rustige oefeningen leert c.q. ervaart hoe U in het dagelijkse leven de individuele houding in "balans" houdt.

Zoals Delgrange in de 19e eeuw stelde: La function fait l`organe.
Door variabel, integraal functioneel te bewegen leg je een breed fundament voor weefselkwaliteit; een fundament in het verlengde van de eigenschappen van het humane bewegingsapparaat.

Een publicatie van de VU te Amsterdam [+/- 1990]stelde reeds: dagelijks een half uur "door"fietsen of "door"wandelen geeft een behoorlijke basisconditie.
Regelmatig variabel bewegen is wenselijk voor ons lijf; op deze wijze doet het lijf een brede bewegingservaring op .
De "brede "ervaring is zo wezenlijk daar ons handelen zo ultiem complex is ;we hebben van doen met een eindeloze asymmetrie van de gewrichten;eindeloze variaties op uitvoeringen van bewegingen, denkende aan lopen op zand, op straat,op gewone schoenen, op sportschoenen etc.
Naast deze fysieke aspecten wordt ons handelen permanent gekleurd en bepaald door het gegeven hoe we ons voelen in vergelijk met de waardebelevingen , die we hebben opgebouwd in het leven.[ somber gestemd wandelen of blij gestemd wandelen].

Door een diversiteit aan factoren is een lichaam soms niet in staat evenwichtig te functioneren.
Gestoorde randvoorwaarden[ optimale individuele lenigheid/ stabiliteit en optimale individuele lichamelijkheid]staan dan mooi centrisch bewegen in de weg.
Het fenomeen randvoorwaarden is voor mij een kernbegrip bij het behandelen van patiënten met klachten.
Indien de randvoorwaarden niet harmoniëren, dan ontstaat een circuit van ontspoorde gewrichtsfuncties en pijnlijk aangestuurde lijfelijkheid.
Indien we met deze uitgangspunten gaan trainen e.d. dan is het middel erger dan de kwaal ; een disfunctionerend lijf handelt disfunctionerend b.v. evenwichtsreacties worden in een disfunctionerende sfeer uitgevoerd en een negatieve spiraal bestendigt zich.

Binnen mijn therapievisie betekent dit: optimale lijfelijkheid , optimale functionaliteit van de bewegingsketens nastreven, aangevuld met toegespitste bewegingsadviezen ten einde het stereotype bewegingsgedrag te evenwichtigen.
Een uitgesproken appèl wordt gedaan op de eigen verantwoordelijk t.a.v. lijf en leden.
 

Wachtkamerverhaal

De Humane Bewegingsfunctionaliteit (De Graaf/Verberk) belicht.

De ontwikkeling van mens en dier gaat letterlijk met vallen en opstaan. In onze groei en opgroeien doen we een schat aan ervaringen op , waaraan we waarden koppelen.Een hete kachel betekent oppassen voor een kind , evenals het feit, dat lopen op zand anders ervaren wordt dan lopen op gras.
Deze waardebelevingen bepalen ons geautomatiseerde handelen.
Ons handelen gaat vanzelf , we voelen ons lijf niet en de gerichtheid is op het doel van ons bewegen.
Als praktisch voorbeeld valt te denken aan "lekker" fietsen, waarbij de tijd voorbij vliegt.
Optimaal bewegen ontwikkelt zich vanuit een veilige , pijnvrije voedingsbodem.
Echter, bij storingen van het bewegingsapparaat - met of zonder pijn - enerzijds en klimaatsverslechtering van psycho- sociale aard (=onveiligheid) anderzijds kan de ontwikkeling van de zgn. excentrische positionaliteit ( afgekort e.p.)zich ontwikkelen.
Dit proces is de kern van de Humane Bewegingsfunctionaliteit.( afgekort HBF).

De e.p. kenmerkt zich door een controleren, sturen van houding en beweging o.i.v. pijn en onveiligheid.
Het bewegen raakt verstard en houterig.
Tevens zal het "voorwaarden scheppen" tot bewegen in een negatieve spiraal belanden.( bedoeld wordt:pijnlijk bewegingsgedrag roept b.v. pijnlijk aangestuurde evenwichtsreacties op;aftasten[letterlijken/of figuurlijk] van de omgeving wordt op een pijnlijke wijze uitgevoerd.)
De voorwaarden tot het aaien van een cavia( = bewegen) zijn natuurlijk anders dan het dragen van een zware koffer.
De fysieke uitwerking van de e.p. lijkt op het tillen van een zware koffer t.w. schrap zetten, opletten en een algehele drukverhoging door het persen.
De e.p.van het handelen gebeurt veelal geautomatiseerd en onopgemerkt.
Het actie/reactie mechanisme leidt tot een veralgemenisering van de controlefunctie.
Het controleren wordt norm!

Hoe en wanneer gaat het mis ?

Twee processen van klachtenontwikkeling wil ik aanstippen en nadien komt de eventuele therapie ter sprake.

1.     Vanuit het orthopedische standpunt beschouwd hebben we dagelijks het gevecht om ons lichaam in balans te houden en zo goed en efficiënt mogelijk te gebruiken ten einde in zijn algemeenheid optimaal te functioneren.
Dat dit niet altijd goed gaat moge duidelijk zijn.
Eenzijdigheid, overbelasting, traumata en zgn. aangeboren afwijkingen scheppen situaties, zodat het bewegingsapparaat meer moet presteren dan mogelijk/ wenselijk is.
De overbelastende invloeden resulteren uiteindelijk in pijn en afweerspanning in de weefsels alom.
De ketting en het tandwiel van de fiets zijn een mooi voorbeeld: indien te strak gespannen ,gaat fietsen gepaard met wrikken,kraken en zwaarder trappen.
Verwijzend naar de inleiding veroorzaakt pijn een sturen, controleren en bedachtzaam handelen.
Het vanzelfsprekende bewegen gericht op het te verrichten handelingsdoel wordt ondermijnd.
 

2.     Naast een achtergrond van fysieke overbelasting onderscheiden we tevens een klachtenontwikkeling op basis van een psychosomatisch proces.
Bij psychosomatiek doelen we op het feit dat de lichamelijkheid bepaald wordt door de wijze waarop we als mens in de wereld staan of beter/anders gezegd de wereld ervaren.
Met psychosomatiek bedoelen we niet de vaak verwoorde en onjuiste opvatting, dat de klachten eigenlijk "psychisch" zijn en dat het lichaam eigenlijk niets of niet veel mankeert.
Onveiligheid , psychosociale frustratie kan aanleiding zijn voor een psychosomatische klacht.
Ook nu speelt een proces - zonder opzet, zonder dat U `t merkt -, dat zich gaat ontwikkelen tot voorbij uw lichamelijke tolerantie , met als gevolg pijn aan den lijve.
Het genoemde proces is een proces van controle en sturing.

De therapie.

Binnen de therapie beogen we middels aanraking een verandering in de lijfelijkheid teweeg te brengen.
De aanraking is niet sturend, niet dwingend en kan per weefsel en per klacht variabel zijn.
Elke aanrakingsprikkel resulteert in een "wat is dat " reactie.
Deze reactie is wezenlijk voor de weefsels , ten einde te toetsen of er sprake is van b.v. beschadiging, gevaar of nut middels de prikkel.
De verworven waarde belevingen geven kleuring aan het toetsen.
Door de aanraking betekenisloos te houden , proberen we `t lijf de mogelijkheid aan te bieden om op zijn eigen oorspronkelijke wijze weer te gaan functioneren.
Het voelen van de aanraking en het instellen op de aanraking wordt een voelen en instellen door het lichaam zelf i.p.v. een bewust aandachtig voelen.
Grensoverschrijding, te hoog grijpen en verstandelijk beïnvloeden zullen wellicht onveiligheid, gevoel voor onvermogen of pijn oproepen.
Het slecht functionerende lijf zal dan opnieuw het platgetrapte doodlopende weggetje bewandelen en de klacht bevestigen.

Bij voorbeeld 1 is veelal de wervelkolom als aangrijpingspunt.
Het gewrichtssysteem geven we de mogelijkheid te zoeken naar een andere weefselinstelling, dan die instelling , die ontstond o.i.v. de klacht.
Derhalve o.i.v. de aanraking/ lichte druk zoekt het weefsel zelf naar de oorspronkelijkheid en vermogen om spontaan en ongestuurd te kunnen bewegen.

Bij voorbeeld 2 verloopt de behandeling ten dele gelijkvormig.
Aanvankelijk raak ik de wervelkolom aan middels een lichte druk.
Naderhand richt de aanraking zich b.v. op de kuit of achterkant bovenbeenspieren.
Ook nu weer is de grondgedachte om de weefsels o.i.v. aanraking zelf naar een oorspronkelijk , individueel functioneren te laten speuren.
Indien dit lukt, dan hebben een antwoord om een heksenkring van sturen, controleren bij pijn en onveiligheid te veranderen.


Citaat van Jaap van Zweden[orkestmeester]:

"IK DENK NIET ALS IK SPEEL. DAN SPEEL IK !! "
 

De kul van Kieser

Geachte redactie,

Titel : fitless

In Arts en Auto nr. 8 2006 brengt U een interview met Dhr. Kieser betreffende een visie op krachttraining.

Via een aantal punten wil ik tegengas geven aan de grootste hype van deze tijd.
Verwijzend naar auteurs zoals Buytendijk, Bernstein, Edelman , Van Dieën, Otten en De Graaf- Verberk valt te concluderen, dat natuurlijk bewegen zich kenmerkt door :

Een gerichte zinvolle verrichting, een doelgerichte aan de situatie aangepaste handeling ,een wisselwerking tussen individu en milieu , het gaat niet zozeer om de beweging als zodanig , maar om de ZICH bewegende mens.

Deze karakteristieken zie je in de hedendaagse "hypes " niet terug.
De hypes - [fysio]fitness vooral - hanteren merendeels lichaamsvreemde oefeningen, die weinig of niets te maken hebben met bovengenoemde stelling.
Er wordt oefenstof aangereikt, die niets van doen heeft met de te verrichten handelingen in dagelijks leven of sport.
Vanuit hedendaagse internationale literatuur blijkt , dat juist de intrinsieke spieren van de wervelkolom disfunctioneren bij klachten van het bewegingsapparaat.
Juist deze spiergroepen zorgen voor het coördinerende vermogen tijdens het bewegen; het bewegen kent een dermate complexheid qua intentionaliteit zodat geïsoleerd oefenen in een krachthonk een irrationele vorm van trainen is.
Van Basten [ ex profvoetballer] zei ooit in een tv-programma bij Barend en Van Dorp:
“ ik heb een goede wandelconditie; een goede golfconditie maar een slechte voetbalconditie !! “

Hier zie je de essentie van het misverstand bij fitness :
je traint bewegingen , die geen fluit van doen hebben met het doel van de training t.w. beter gaan zwemmen of beter gaan functioneren als postbode.
Een recent onderzoek van Van Vliet toonde , dat zwemmers niet harder gaan zwemmen na krachttraining; de energie en tijd kan beter besteed worden aan de handeling waar het om gaat t.w. zwemmen !

Het is duidelijk , dat patiënten met een acute spit altijd via een sukkelige beweging onderuit gaan , zoals een deur op slot doen ; een Achillespees ruptuur kent ook veelal een achtergrond van een simpele onschuldige beweging.
Dus niets van doen met te weinig kracht maar een tekort schietende timing.

Preek ik dan een verhaal van inactief worden ?
Natuurlijk niet, daar we spreken van een bewegingsapparaat!
Bekend zijn de voorbeelden , dat bij- gedwongen- inactiviteit middels bedrust alle weefsels aan kwaliteit inboeten.
Sinds het begin van de ruimtevaart is bekend, dat ruimtevaarders na 24 uur extra kalk uitplassen als zijnde een reactie op de gewichtsloosheid.
Ik preek een verhaal, waarbij bewegen zich kan uiten zoals hierboven beschreven.
Dat betekent derhalve bewegen, waarbij het gehele bewegingsapparaat[ mooier is handelingsapparaat] in al zijn functies in interactie is en opgaat in het functioneren.
Dat kan betekenen :lekker fietsen, wandelen, zwemmen, badminton spelen, schaatsen en bezig zijn.
Indien U niet gecharmeerd bent van bovengenoemde activiteiten, dan kan de ISMAKOGIE een oefenmethode zijn waar U via rustige oefeningen leert c.q. ervaart hoe U in het dagelijkse leven de individuele houding in "balans" houdt.
Krachttraining verpaupert de souplesse c.q. timing en is niet taakspecifiek , op grond hiervan stel ik , dat we beter kunnen spreken van fitless en graag verwijs ik naar de uitspraak van de bewegingswetenschapper Tamboer :

Wat is kwalijker voor de mens : bewegingsarmoede of armoedig bewegen !?

Brummen 20-05-06
 

Verliezerspijn versus winnaarspijn

De hoofdrolspelers van dit verhaal zijn 2 Olympische schaatsers en een cocommentator van de NOS.

De locatie is de Oval Lingotto kunstijsbaan in Turijn , ten tijde van de Olympiade van Turijn( 2006)
Op het programma staat een 1500 meter rit en de wedstrijd gaat om het eremetaal.
Gevoeglijk kunnen we aannemen , dat beide atleten over een puike schaatsconditie beschikken en een navenant goede Olympische winnaars mentaliteit .
De rit verloopt volgens een minutieus uitgedokterd schema van de beide betrokken coaches.
Bij het uitkomen van de laatste bocht liggen de rijders op gelijke hoogte en er ontwikkelt zich een adembenemend verloop van de wedstrijd.
Op de finishlijn is het verschil minimaal.
In tijd en centimeters amper uit te drukken maar wel waar te nemen in het winnen/ verliezen gedrag!
Beide rijders zijn tot hun uiterste kunnen gegaan; ze hebben hun benen in de verzuring gestort; de monden wagenwijd open voor een maximale zuurstof inname.
Direct na het passeren van de finishlijn kijken ze naar het scorebord.
Het tijdsverschil is minimaal, maar voldoende om een winnaar te bepalen.
Bij dit minimale tijdsverschil zien we een maximaal reactieverschil in lichaamstaal!
De winnaar -GOUD!!- heft zijn armen, juicht, maakt dolgelukkige wildemansgebaren en kan desnoods nog een rondje schaatsen ondanks het feit , dat hij enkele tellen terug totaal verzuurd was en paars van de ademnood.
De verliezer en bezitter van de slechtste plaats - 2 e - maakt tegengestelde reacties door.
Zijn spankracht is weg, hij steunt met de handen op de knieën en gaat ras op zoek naar een bankje alwaar hij minutenlang een begin maakt met zijn fysiologisch herstel.
Alles doet `m pijn in de zin van pijnlijke verzuurde / beschadigde weefsels en de pijn van het verlies.
De winnaar kent dit pijn/beschadigings gevoel in het geheel niet; hij juicht en brengt de cocommentator tot de spontane uitspraak:

"de winnaar voelt de pijn anders!"

Pijn- en beschadigingsreacties worden schijnbaar gemakkelijk weggemoffeld door ons zenuwstelsel indien deze reactie wordt uitgelokt door de situatie.
Moeten we binnen de therapie eraan werken , dat we winnaars maken in plaats van moeilijk doen over weefselkwaliteiten , mobiliteit en kracht van een locale spiergroep ??

Wie `t weet mag `t zeggen ...

december 2006